توسعه پایدار نتیجه آموزش و پرورش پایدار و خلاق است / شاد موفق نبوده است

آموزش و پرورش در جمهوری اسلامی بر اساس قانون اساسی و تربیت انسانی معتقد به دین اسلام، حکومت حق و عدل و ارزش­های معرفی شده در اسلام که خلاصه اصل یک است و در اصل دوم نیز آمده که جمهوری اسلامی نظامیست برپایه ایمان به خدای یکتا و وحی الهی، معاد و نقش سازنده آن، عدل خداوند، امامت و رهبری مستمر، کرامت و ارزش­های والای انسانی و خلاصه همه شعارهای مردم که در انقلاب، قانون اساسی و رهنمودهای حضرت امام و مقام معظم رهبری این است که جمهوری اسلامی بر پایه 3 شعار استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی متکی است.

به قول یکی از دانشمندان بزرگ تعلیم و تربیت که اگر می­خواهید بدانید کشوری توسعه می­یابد یا نه چراغ صنایع و کارخانجات و اسلحه آن و نظامی­گری­اش نروید. اینها به راحتی می­توان خرید یا دزدید و یا کپی کرد. می­توان نفت را فروخت و همه اینها را وارد کرد. برای اینکه بتوانیم آیند­ای روشن، توسعه یافته و متخلق به اخلاق انسانی و اسلامی باید برویم به سراغ دبستان­ها و ببینیم آنجا چگونه آموزش می­دهند. مهم نیست چه چیزی آموزش بدهند، چگونه آموزش می­دهند مهم است. اگر کورکان پرسشگر، خلاق، صبور، نظم پذیر، خطرپذیر، اهل گفتگو و تعامل مطلوب و برخوردار از روحیه جمعی و همکاری پرنشاط گروهی، تربیت می­شوند و می­کنند. مطمئن باشید آن کشور در چند قدمی توسعه پایدار و گسترده و مقاوم خواهد بود.

در این‌باره به گفت‌وگو با سیدرسول موسوی، عضو شورای مرکزی و مشاور سیاسی دبیرکل حزب جمهوریت ایران اسلامی نشستیم. موسوی نماینده دو دوره مجلس شورای اسلامی از حوزه انتخابیه اهواز، مدیرکل آموزش پرورش خوزستان در دوران اصلاحات و ریاست هیات مدیره خانه مطبوعات خوزستان، معاون دانشگاه شاهد، مدیرکل مرکز تحقیقات و مطالعات دانشگاه تهران و عضو شورای برنامه‌ریزی ستاد برنامه‌ریزی شاهد را در کارنامه مدیریتی خود دارد.

مشروح گفت‌وگوی اعتماد نو با موسوی را در زیر می‌خوانید:

– جایگاه معلم در آموزش و پرورش فعلی را چگونه ارزیابی می­ کنید؟

گل به تاراج خزان رفت و گلستان شد خراب

دیگر ای بلبل بگو در انتظار کیستی؟

نگاه مسئولان به معلم باید امنیت تعلیم و تربیت منطقی در محیط مدرسه برای معلم را فراهم آورد. و گر نه مسئولیت هیچ­گونه ارزشی ندارد. امنیت مورد نظر، همان امنیتی است که خداوند قادر متعال برای انبیاء و اولیاء برای تربیت بشر فراهم آورده است. نگاه مسئول نباید ترحم آمیز و خورد کننده شخصیت معلم باشد. معلم چشم بینای دل جامعه است. اگر کسالت و تنبلی بر این دل مسلط شود، کل جامعه به هم می­ریزد. ابلاغ و تربیت دینی به عهده معلمان است که باید آنان را خادم دین بدانیم و سپس تربیت را به آنان بسپاریم. ارتباط دین به تعلیم عمیق است و جنبه خدایی دارد. و الگوگیری از آثار شهید مطهری، همین معنا را باید دنبال کند. تکریم و احترام یک الگوی مدیریتی است و امنیت روانی ایجاد می­کند. و ریشه­های ناهنجاری در عقده حقارت(من هانت علیه نفسه تأمن شره) هرکس که خوار و ذلیل( او را ذلیل کردند) از شر او بر حذر باش و از او ایمن مباش. مدیر باید آغوشش برای همه عناصر سازمانش باز باشد و همه را در برگیرد.

بی­بدیل­ترین سرمایه اطلاعات، نیروی انسانی است. نباید این سرمایه از بین برود و یا به تاراج رود. معلمان، دستیاران حقیقی فرهنگی، اجتماعی نظام، مردم و کشورند. آن­چه که برای معلم و شغل معلم به عنوان ضرورت و نیاز، در اولویت است دو نعمت هستند؛ 1-نعمت امنیت 2-نعمت تندرستی(من فقدها عرفها). احترام به معلم یعنی احترام به خدا، احترام به پیامبر، احترام به اعتقادات و  احترام به مبانی فکری و انسانی است.

– تربیت دینی در آموزش و پرورش فعلی تا چه اندازه به ارزش­های اسلامی و دینی متکی است؟

در پاسخ باید گفت که اولین اقدام و گام در احیای فرهنگ اسلامی و دینی، اصلاح نظام تربیتی حاکم بر جامعه و جوانان و تضمین تحقق برنامه­های دینی و ریشه­کن کردن همه عوامل فساد در جامعه است. که تنها دین باوری است که انسان را از وابستگی به غیر خدا و خود باختگی نجات می­دهد. به دلیل اهمیت آموزش و پرورش و نقش و جایگاه آن،  اولین توصیه امام خمینی(ره) به مسئولان انقلاب، توجه به آموزش و پرورش و تربیت نیروی انسانی است. حضرتش می­فرماید(مسامحه و سهل­انگاری در تعلیم و تربیت خیانت به اسلام و جمهوری اسلامی و استقلال کشور است) در ثانی این گفتار و این حقیقت را مجلس و ملت و متفکران متعهد باید باور کنند و همچنین اصلاح فرهنگ و از آن جمله اصلاح مدارس­اند. دبستان تا دانشگاه را جدی بگیرند و با تمام قوا در سد راه انحراف بکوشند. انحراف ممکن است در برنامه­ریزی و اجرای آن و یا ممکن است از طریق نفوذ و برنامه­های آن باشد. البته جایگاه و نقش معلم در کلاس و مدرسه مهم­ترین عامل ترویج و گسترش دین و مسائل دینی در مدارس و در درون قشر جوان باشد. به دلیل بیماری کرونا در حال حاضر همه گرفتارند و خانواده القائی و تثبیتی در تربیت نقش دارد و قادر به انجام وظیفه­ای نیست.

بنابراین برای تثبیت آن­چه از فرهنگ و فرهنگ دینی باقی مانده است همه مسئولان عالی از رهبری گرفته تا بخشدار و مردم و مسئولان نهادی فرهنگ و آموزش و پرورش باید به آسیب­شناسی دینی و فرهنگی ناشی از( ویروس کوید19) اقدامات دقیق و عمیقی اولاً در آسیب­شناسی دینی و فرهنگی آموزش ها در مدارس کوشید و این مهم مستلزم برنامه قوی، کار پرحجم و انسان­های معتقد و ملتزم می­باشد.

– عوامل دین زدایی با نگاه تاریخی در ایران چگونه برنامه ریزی شده است؟ این عوامل را چگونه ارزیابی می­ کنید؟

برنامه دین زدایی با نگاه تاریخی در ایران بسیار وسیع و گسترده است و مطالعه و دقت بیشتری از سوی صاحب نظران می­طلبد که به اثبات این نگاه بپردازند. به طور کلی نگاه تاریخی به برنامه­های دین­زدایی در ایران به اعتقاد خیلی از صاحب نظران دین شناس و تاریخ شناس، متأثر از عوامل زیر است که به طور خلاصه به آ­ن­ها اشاره می­شود؛

• سیاست­های استبدادی حاکمان در طول تاریخ.
• بی­تدبیری سلاطین و حاکمان محلی و اصحاب قدرت.
• شیفتگی روشنفکران و مصلحان اجتماعی نسبت به آراء و نظام­های غربی.
• غفلت و جهل مردم نسبت به حقیقت دین اسلام و دیگر ادیان الهی موحد.
• عقب ماندگی تمدنی جوامع اسلامی و شرقی.
• بی­توجهی و غفلت از منابع غنی و معطل انرژی سرزمین­ها و جوامع اسلامی.
• اغواء مسئولان و حاکمان به فرهنگ غرب و بی­توجهی بی­حد و حصر به علم، تکنولوژی پیشرفته و ثروت غرب.
• تعطیل کارکردهای اجتماعی دین­های الهی(اسلام و مسیحیت) در نهادهای سیاسی، حقوقی، تربیتی و علمی.
• بی­توجهی به کارکردهای دینی که موجبات اصلی مقاومت و جنبش­های اسلامی در برابر حاکمان سلطه و زر و زور و تزویر.
• بی­توجهی به گسترش و سلطه غرب زدگی از طریق مؤسسان مدارس جدید و جهت­گیری آنان برای تربیت غربی و گسترش آن در داخل کشور.
• گسترش و توسعه سلطه سکولاریسم(اباحی­گری) تربیتی در مراکز آموزش و پرورش که موجب انکار کلیت دین در جامعه گردیده است.

این مطالب که در بالا گفته شد، تمام علل و عوامل نیست. اما برای این­که پاسخ این سؤال به طور مختصر و مفید ارائه گردد، این نکات را مطرح نمودم. در فرصتی بهتر به نکات بسیار دقیقی در ارتباط با دین زدایی در طول تاریخ اشاره خواهد رفت.

– آیا شبکه آموزشی(شاد) در ادامه آموزش موفق بوده است؟

در پاسخ به این سؤال باید گفت که نظام آموزشی 15 میلیونی ایران که در حد 110هزار مدرسه و واحد آموزشی انجام خدمت و وظیفه دارد با گرفتاری­ها و نابهنجاری­های پیچیده­ای مواجه است و حل این امر در نظام آموزشی فقط و فقط از عهده خود وزارت­خانه آموزش و پرورش برنمی­آید. شاخص­ترین ضعف آموزشی که یکی از بزرگترین مشکلات فعلی جامعه است، آموزش در پایه اول دبستان و دوم وسوم ابتدائی است که متاسفانه ضربات جبران ناپذیری به شخصیت این دانش­آموزان وارد کرده است و جبران این خیلی سخت و بسیار دشوار است. به دلیل آن که آموزش مجازی در ایران و اغلب معلمان حدود 68% معلمان فاقد سابقه روشن و تجربه دقیق در این آموزش هستند. متاسفانه باید گفت شبکه شاد در ادامه آموزش و ارتباط با دانش ­آموزان غیر موفق بوده است. بنابراین هر چه سریع­تر شیوه­های موفق آموزش در فضای مجازی به صورت یک آموزش ضمن خدمت مستمر و مداوم در سراسر کشور در تابستان سال 1400 اجرا شود و نواقص آن برطرف گردد. در تعریف آموزش و پرورش گفته می­شود که آموزش و پرورش، کوششی سنجیده برای تولید دانش موثر، ذهنیت یا هویت است. در چنین زمانی است که مردم به کسب خصائص اخلاقی خاصی تشویق و ترغیب می­شوند. در شبکه آموزشی هیچگونه تعامل اخلاقی و فرهنگی بین دانش­آموز و معلم برقرار نمی­شود و حاصل ونتیجه­ای که نظام حاکمیت و حکومت به دنبال تحقق آن از طریق آموزش و پرورش است، بدست نمی­آید و به نظر می­رسد که این عدم ارتباط اشکال مهمی در آموزش شبکه مجازی (شاد) می­باشد؛ زیرا که عرضه آموزش و پرورش در جمهوری اسلامی دارای چند پیام سیاسی و فرهنگی است و آن عبارت اند از؛ تقویت و تحکیم مبانی اعتقادی و معنوی، رشدفضایل اخلاقی و تزکیه دانش آموزان، ایجاد روحیه تعبد و التزام عملی به احکام اسلامی و کلاً ارتقای بینش سیاسی براساس بینش اسلامی و ارزش­های اسلام است.

نوشته شده توسط: modir