سهم رسانه‌ها در عقب‌ماندگی تحزب در ایران / دوست خبرنگارم شما هم مقصری!

با خودم خیلی کلنجار رفتم که این سطور را به رشته تحریر درآورم یا خیر؛ چراکه شاید باعث دلخوری برخی دوستان رسانه ای من بشود، اما دیدم رسالتی که در راستای دستیابی به ایرانی آزاد، مقتدر و سرافراز بر دوش ماست بسیار بزرگتر و مهم تر از هر چیزی از جمله دلخوری برخی عزیزانمان است. آنچه پیش روی شماست حاصل سال ها تجربه این حقیر به صورت مشترک در حوزه احزاب و رسانه ها است.

احزاب سیاسی در هر جامعه‌ای، یکی از ارکان اصلی دموکراسی هستند که نقش مهمی در تربیت نیروهای سیاسی، ترویج گفتمان‌های نوین و نظارت بر قدرت ایفا می‌کنند. با این حال، در ایران، یکی از مهم‌ترین عوامل عقب‌ماندگی تحزب، عملکرد ضعیف رسانه‌ها در انعکاس فعالیت‌های احزاب است.

سال‌ها تجربه من چه به عنوان مؤسس چندین رسانه خبری و چه به‌عنوان مسئول امور رسانه‌ای حزب اعتماد ملی و سپس مسئول روابط عمومی حزب جمهوریت ایران اسلامی، نمایانگر این واقعیت تلخ است که رسانه‌ها عمدتاً به اخبار و فعالیت‌های دبیرکل یا چهره‌های برجسته احزاب می‌پردازند و به‌ندرت به ساختارها، سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌های احزاب توجه نشان می‌دهند. این عملکرد محدود، نه‌تنها به تضعیف جایگاه احزاب می‌انجامد بلکه فرصت آشنایی مردم با ماهیت واقعی تحزب را از بین می‌برد.

رسانه‌ها و وظیفه‌شان در قبال احزاب

رسانه‌ها، به‌عنوان رکن چهارم دموکراسی، وظیفه دارند که با پوشش گسترده و حرفه‌ای اخبار احزاب، بستر لازم برای تقویت این نهادهای مردمی را فراهم کنند. اما در ایران، رویه فعلی آن است که رسانه‌ها بیشتر بر روی چهره‌های سیاسی که اغلب پیش از ورود به حزب نیز مشهور بوده‌اند، متمرکز می‌شوند. این در حالی است که در کشورهای توسعه‌یافته، رسانه‌ها به رشد و تقویت احزاب کمک می‌کنند تا چهره‌ها از دل احزاب شکل بگیرند، نه برعکس.

علاوه بر این، بسیاری از خبرنگاران و اصحاب رسانه که نقش تأثیرگذاری در سه دهه اخیر داشته‌اند، خود محصول فرآیندهای حزبی بوده‌اند. احزابی مانند جبهه مشارکت، اعتماد ملی و دیگر احزاب اصلاح‌طلب و اصولگرا، بارها تربیت‌کننده نیروهای برجسته رسانه‌ای بوده‌اند. اما این ارتباط دوسویه در ایران به دلیل کم‌توجهی رسانه‌ها به تحزب، دچار اختلال شده است.

پیشنهاداتی برای تحول

برای تغییر این وضعیت، باید رسانه‌ها رویکرد خود را نسبت به احزاب اصلاح کنند. به‌جای بایکوت یا نادیده‌گرفتن فعالیت‌های حزبی به بهانه کم‌اهمیت بودن، ضروری است که با نگاهی سازنده، فضای تعامل میان رسانه‌ها و احزاب گسترش یابد. همچنین لازم است رسانه‌های ما موارد ذیل را مورد توجه اساسی قرار دهند:

1. پوشش اخبار کلیدی احزاب: به‌جای تمرکز بر اشخاص، باید سیاست‌ها، برنامه‌ها و رویدادهای درون‌حزبی پوشش داده شوند.
2. ترویج گفتمان حزبی: رسانه‌ها می‌توانند با برگزاری مناظره‌ها و تحلیل‌ها، گفتمان‌های سیاسی متنوعی را در جامعه به جریان بیندازند.
3. تشویق مردم به عضویت در احزاب: ارائه تصویری شفاف و جذاب از فعالیت‌های حزبی، می‌تواند رغبت مردم برای عضویت در احزاب را افزایش دهد.

فراموش نکنیم که رسانه‌ها و احزاب، هر دو ارکان حیاتی دموکراسی‌اند. همان‌طور که رسانه‌ها برای نظارت بر قدرت نیازمند استقلال و حمایت هستند، احزاب نیز برای تحقق نقش خود نیازمند حمایت و پوشش رسانه‌ای‌اند. انتظار می‌رود رسانه‌های کشور، با پذیرش این مسئولیت، به تقویت جایگاه تحزب کمک کنند و به شکوفایی فرهنگ سیاسی در ایران یاری رسانند.

سامان سلیمانی مرند

مسئول کمیته روابط عمومی حزب جمهوریت 

30 آبان 1403

نوشته شده توسط: modir